Tenis Topu Satın Alma Rehberi
Yeni başlayan bir oyuncu için bütün tenis topları aynı gibi görünse de, topları birbirinden ayıran birçok özellik vardır.
Uluslararası Tenis Federasyonunun onay verdiği 200 den fazla modelin piyasada olması bu spora yeni adım atan bir sporcu için seçimi oldukça zor hale getirebilir.
Tenis topu satın almadan önce birçok seçim kriteri ile karşı karşıya kalacaksınız. Tenis, tüm dünyada çok farklı yaş grupları tarafından oynanan, sosyalleştirici özelliği olan, çok popüler bir spordur.
Toplar, çok büyük yatırımlar ve bütçeler kullanılarak, zaman içerisinde evrime uğramış ve bugün kullanılan teknolojisi ve görünüme kavuşmuştur.
Top üreticileri temel olarak şu kategorilerde top üretirler; Pofesyonel , Championship, Hobi , Antrenman ve Çocuk topları.
Genel olarak tenis toplarının ömürleri oldukça kısadır. Profesyonel bir tenis karşılaşmasında toplar 9 oyunda bir değiştirilir.
Uzman görüşlerine göre toplar basınçlı kutularından çıkarıldıkları andan itibaren oda sıcaklığında bırakılsalar dahi en fazla iki hafta içerisinde oynanamaz hale gelirler.
Üreticilerin bazıları bu konuya çözüm bulmak amacıyla çalışmalar yapmaktadır. İyi bir top seçimi yapmak oyununuzdan maksimum keyif almanızı sağlayacaktır.
Doğru Top Seçimi
Kalitelerine göre üç temel kategori vardır:
Hobi (Recreational) Tenis Topları
Eğer tenis oynamaya daha yeni başladıysanız hobi topları pratik yapmanız için ideal seçim olabilir. Bu toplar aynı zamanda tenis top atma makinaları için de uygundur.
Bütün top üreticileri Hobi topları üretirler ve bu toplar diğer tenis toplarına göre daha hesaplıdır. Hobi topları daha yumuşak ve daha az basınçlıdır.
Bu toplar zıplama özelliklerini içerisindeki hava basıçlarından ziyade lastik karkas yapıları ile sağlarlar. Aynı zamanda, dış yüzeylerindeki keçe aşındıkça daha da fazla zıplamaya başlarlar.
Hobi topları daha yavaş bir oyun için dizayn edilmişlerdir. Hatırlatmakta fayda var ki, bu sınıfta yer alan toplar herhangi bir turnuvada, lig maçlarında ve profesyonel karşılaşmalarda kullanılamazlar.
Championship Tenis Topları
Championship seviyesindeki toplar Hobi toplarına kıyasla daha üst kalitedeki toplardır. Birçok tenisçi bu toplardan tatmin edici neticeler almaktadır. Lig maçları ve küçük turnuvalarda kullanım için idealdir.
Bütün üreticiler Championship topları Extra Duty, Regular Duty ve Yüksek Rakım versiyonları olarak da üretilirler. Tiplerine göre, toprak kortlarda ve kapalı kortlara uygun versiyonları da vardır. Championship toplar Profesyonel toplara göre daha ucuzdur ve daha uzun dayanırlar.
Profesyonel Toplar
Başlangıç seviyesi ve amatör oyuncuların toplardan beklediği özellikler profesyonel oyuncuların beklentileri gibi değildir. Profesyonel toplar üreticilerin en üst kademe üretimleridir ve profesyonel tenis turnuvaları için tasarlanmışlardır.
Turnuva tenisçileri olağanüstü güçlü ve spinli vuruşlar yapar. Aynı zamanda hassasiyet ve doğrusallık profesyonel tenisçiler için çok önemlidir. Championship top kategorisinde olduğu gibi bu seviye toplar da Regular Duty, Extra Duty ve Yüksek Rakım versiyonlarında üretilirler.
Mükemmel zıplama , hız ve spin özellikleri sergilerler ancak ömürleri son derece kısadır.
İdeal Tenis Topu Hangisidir?
Büyük bir rekabetin yaşandığı tenis dünyasında profesyonel tenisçiler için ekipmanın önemi son derece yüksektir. Önde gelen çeşitli top üreticilerinden uygun topun seçilmesi oyunun profesyonellik seviyesine göre yapılır.
Basınçsız dolu toplar hobi oyuncuları, yeni başlayanlar ve antrenman için kullanılır. Bu toplar ağırdır ancak zaman içerisinde daha fazla zıplarlar. Basınçlı toplara göre daha uzun raf ömrüne sahiptirler.
Basınçlı toplar profesyoneller ve ileri seviye tenisçiler tarafından kullanılır. Daha iyi zıplama, spin ve hız özelliklerine sahiptir ancak ömürleri nispeten daha kısadır.
Basınçsız Tenis Topları
İçlerinde hava basıncı olmayan "basınçsız" tenis topları daha sert bir yapıya sahiptir ve daha az zıplarlar. Lastik karkas yapılarını kullanarak zıplayabilirler. Daha ağır oldukları için raket üzerinde daha büyük bir çarpışma hızı meydana getirirler.
Dolayısıyla bu toplarla yapılan çalışmalarda vucüdunuzu kullanarak daha fazla güç üretmelisiniz. Belirli bir süre kullanılan toplar tüylerinin azalması ve lastik karkasın yumuşaması nedeniyle hafifler. Bu nedenle daha iyi hız ve zıplama özelliği göstermeye başlarlar.
Basınçsız tenis topları antrenman yapmak için ve tenis top atma makinalarında kullanılmak için idealdir.
Basınçsız tenis toplarının sunduğu avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Öncelikle, bu toplar yavaş oldukları için ve pozisyon almaya daha fazla zaman tanımaları nedeniyle yeni başlayan tenisçiler için en uygun toplardır.
2. Uzun süre dayanabildikleri için sıkça değiştirmeye gerek yoktur. Bu da önemli bir tasarruf sağlar.
3. Tenisi eğlence amaçlı oynayan oyuncular için idealdir, çünkü bu oyuncular farklı oyun niteliklerine çok önem vermezler.
4. Yeni başlayanlarla yapılan eğitim çalışmalarında ve antrenmanlarda ayrıca top makinalarında kullanımı idealdir.
Arkadaş arasındaki oyunlar ve ailece yapılan çalışmalar için çok uygundur. Spin ve kort çizgisi vuruşları antrenmanları için basınçlı topları kullanmanız önerilir.
5. Tenise ara vermeniz gerektiğinde, bu toplarda hava basıncı kaybı olmayacağından kaldığınız yerden devam etme şansına sahip olacaksınız. Ara vererek tenis antranmanı yapan oyuncular için uygundur.
Basınçlı Tenis Topları
Basınçlı tenis topları mükemmel performansları nedeniyle tenis dünyasında çok yaygın olarak kullanılır. Bütün büyük turnuvalarda profesyoneller tenisçiler tarafından tercih edilir.
İçerisinde muhafaza ettiği hava basıncını kolay kaybetmelerine rağmen bu basınç sayesinde daha fazla zıplama, hız ve spin kabiliyetine sahip olurlar. Oyuncular bu topları sadece kısa bir süre kullanabilir ve maçtan sonra büyük olasılıkla atarlar ya da antrenman çalışmaları için ayırırlar.
Bu toplar basınçlı kutuları açıldığı andan itibaren zıplama özelliğini yavaş yavaş kaybetmeye başlarlar. Zıplama özelliği azalan toplar daha cansız ve katı hissedilir.
3 lü ya da 4 lü kutular içerisinde satılan topların kullanım ömrü iki hafta civarındadır.
Basınçlı tenis toplarının sunduğu avantajlar şöyle sıralanabilir:
1. Zıplama karakteristikleri mükemmeldir. Basınçlı kutularından ilk çıkarıldıklarında standartlara tamamen uyan zıplama özelliği gösterirler. Çünkü basınçlı hava, top içerisinde sıkı şekilde korunmuştur.
2. Olağanüstü hızlara erişebilirler çünkü basınçsız toplara göre kütleleri daha hafiftir.
3. Basınçlı tenis topları daha fazla spin alırlar. Oyuncu bu tip toplarla daha fazla spin üretebilir. Bu sebeble bu topları yüksek maliyetlerine rağmen tercih eden ve kaliteden ödün vermek istemeyen tenisçiler oyunlarından daha fazla keyif alacaklardır.
Ekstra Dayanıklılık (Extra Durability)
Basınçlı topların kullanım ömürleri ne yazık ki oldukça kısadır, bu sebeble profesyonel turnuvalarda maç esnasında sürekli olarak yenilenmesi gerekir. İçerisinde hapsedilmiş basınçlı havanın kauçuk malzemeden sızarak azalması nedeniyle bir süre sonra oynama kaliteleri bozulmaya başlar.
Bir çok uzman, topların kutularından çıkarıldıkları andan itibaren, oynanmasalar dahi, oda sıcaklığında en fazla 2 hafta süre içerisinde havalarını kaçıracaklarını söylerler.
Bu problemin üstesinden gelebilmek için bazı üreticiler "Extra Durability" toplar üretmeye başlamışlardır. Bu teknikle üretilen toplar lastik karkaslarının içerisinde hava sızdırmazlığını artıran sentetik bir lastik kaplama daha barındırır.
Buna ilaveten, bu tür toplar ekstra dayanıklı özel interlok keçe katmanına sahiptir ki bu sayede aşınma daha uzun bir süreye yayılır. "Extra Durability" toplar "Regular" toplarla aynı oyun özellikleri sunmalarına rağmen iki katı uzun bir süre zıplama kabiliyetlerini korurlar.
Tenisçi Dirseği ve Tenis Topu (Elbow Ease Toplar)
Tenisçi dirseği her yaş gurubu ve her seviye tenisçi için ciddi bir problem olabilir. Ön kolun dış tarafındaki tendonda inflamasyon olarak tarif edilebilir.
Sıklıkla backhand pozisyonundaki vuruşlarda raketin ürettiği tepki sebebiyle meydana gelir. Erkekler bayanlara göre daha fazla tenisçi dirseğine maruz kalırlar.
Bu sağlık problemine hızlı çözümler bulabilmek biraz zor olmakla birlikte, vuruş tekniklerinizi ve kullandığınız ekipman kalitesini incelemeniz önem kazanacaktır.
Tenisçi dirseğinin üstesinden gelebilmek için Wilson ve Dunlop firmaları "Elbow Ease" adı altında toplar üretmişlerdir. Bu toplar yapılarının yumuşaklığı sebebiyle %15 oranında şoku daha az iletirler.
İnatçı tenis dirseğine sahip oyuncular bu tür topları tercih etmelidir. Eğer bulunduğunuz bölgede bu tür topların satışı yoksa, mümkün olan en yumuşak top türlerini tercih etmeniz gerekecektir.
Regular Duty vs. Extra Duty
Hemen hemen bütün Championship ve Profesyonel tenis toplarının "Regular Duty", "Extra Duty" ve "High Altitude" (Yüksek Rakım) versiyonları mevcuttur.
"Regular Duty" Tenis Topları
Mükemmel bir tenis topu seçimi için oynadığınız kort türünü belirlemek çok önemlidir. Eğer kapalı kort ya da toprak kortta oynuyorsanız "Regular Duty" tenis toplarına ihtiyacınız var demektir.
Bu toplar daha az tüylüdür ve ince bir keçe katmanına sahiptir.
İnce keçe katman oyun sırasında topun tüyleri arasına girecek toprak miktarını önemli ölçüde azaltır. Bu sayede toprak partikülleri top tüylerini kabartamaz ve daha az aşındırır. Regular Duty toplar sert kortlarda iyi netice vermez ve çok çabuk aşınırlar.
"Extra Duty" tenis topları
Extra Duty tenis topları sert zemin ve çim kortlar için üretilmiştir. Sert zeminde aşınma fazla olduğu için toplar kolay aşınmayacak şekilde imal edilir.
Extra Duty toplar karkas yapıya çok sıkı örülmemiş daha kalın bir keçe ve daha tüylü bir yapıya sahiptir.
Bu üretim methodu topları daha sağlam yapılı, randımanlı kılar ve bu nedenle dayanıklılıktan ödün verilmemiş olur.
"High Altitude" Tenis Topları
"High Altitude" Yüksek Rakım tenis topları , isminden de anlaşılacağı üzere yüksek irtifalarda, hava yoğunluğunun azaldığı ortamlarda kullanılmak üzere dizayn edilmiştir.
Bu sınıftaki toplar normal toplara göre çapları %6 daha büyük olarak üretilir.
Bunun sebebi yüksek irtifalarda hava yoğunluğunun az olması sebebiyle hava sürtünmesinin azalacak olması ve dolayısıyla topların "uçmasıdır".
Hava sürtünmesi, hava yoğunluğu ve top yüzeyi ile doğrudan ilgilidir. Topların büyük üretilmesinin sebebi uçmayı engellemek, alçak irtifalardaki oyun hızını ve spin miktarını aynen korumaktır.
Yeni Başlayanlar ve Çocuklar İçin Tenis Topu Seçimi
Uluslararası Tenis Federasyonu (ITF) 2012 senesinde uygulamaya soktuğu Play&Stay (Oyna&Oyunda Kal) projesi kapsamında, tenisi daha eğlenceli, sağlıklı bireyler yetiştiren ve küçükler için cezbedici bir spor haline getirmeyi amaçladı.
Bu kapsamda çocuk topları, çeşitli renk kodları alarak yaş ve kullanım alanlarına göre farklı hızlarda kullanıma sunulmaya başlandı. Bu toplar daha yavaş oldukları ve kolay oynanabilir oldukları için tenis eğitimi bakımından ideal olmuşlardır. Çoğu aynı gibi görünmesine rağmen birbilerinden ayrıldıkları özellikler vardır.
Çocukların göz-el koordinasyonunun gelişmesine çok yardımcı olurlar. Yüksek görünürlükleri vardır. Kontrol edilmeleri kolaydır. Çok çabuk bozulmazlar ve sıkça yenilenmeleri gerekmez.
Üç farklı kategoriye ayrılmışlardır. Kırmızı, Turuncu ve Yeşil.
Stage 3 (Kırmızı)
Tenis eğitim topları arasında en yavaş olanıdır. 5-8 yaş gurubu eğitimi için dizayn edilmişlerdir. Keçe ya da sünger den imal edilmişlerdir.
Kırmızı noktalı sünger olanları 8-9 cm çapında ve zıplama yüksekliği 85-105cm arasındadır.
Turuncu toplardan daha yavaştır ve daha az zıplarlar. Ekstra yavaş oldukları için yeni başlayan oyuncuya reaksiyon için daha fazla zaman aralığı bırakırlar.
Normal topların %25'i kadar hava basıncına sahiptir. Oldukça yavaş olmaları aynı zamanda teknik becerinin ve pozisyon alma yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olur.
11m lik (36 foot) kort bölümlerinde , 17-23 inç uzunluğundaki raketlerle kullanılmaya uygundur. Tenise başlamak isteyen çocuklar için ideal seçimdir.
Stage 2 (Turuncu)
18 m (60 foot) formatta kortlarda kullanılır. Turuncu toplar yeşil toplara oranla daha yavaştır ve daha az zıplarlar. Kırmızı toplardan daha hızlı olmalarına rağmen yine de oyunu yavaşlatırlar.
Bu kategori toplar oyunda güveni artırmayı ve koordinasyon yeteneğini iyice geliştirmeyi hedefler.
Turuncu toplar normal toplara göre %50 daha az hava basıncına sahiptir.
8-10 yaş çocuklar için ve yeni başlayan genç oyuncuların eğitimi için mükemmeldir. 7-8 cm çapındadır ve 105-120 cm zıplama özelliği vardır. Bu kategori için tavsiye edilen raket uzunluğu 23-25 inç tir.
Stage 1 (Yeşil)
Yeşil eğitim topları Play&Stay projesinin en ileri top seviyesidir.
11 yaş ve üzeri çocukların eğitimi için dizayn edilmiş olup normal toplara nazaran %75 daha az hava basıncına sahiptir. Çapları 7-8 cm olup zıplama yükseklikleri 12-13.5 cm arasındadır.
Tavsiye edilen raket uzunlukları 25-26 inç dir. Başlangıç ve orta seviyede hem çocuklar hem de büyükler için kullanılması uygundur.
Normal toplardan bir miktar daha az zıplaması, amatör oyuncuların turnuva toplarına geçiş döneminde, tekniğin iyi oturmasına çok yardımcı olur.
24m (78 foot) formdaki kortlarda, topu oldukça iyi hızlandırmaya başlayabilmiş oyuncular için kullanılır.
Sonuç
Oyun seviyeniz ne olursa olsun kullandığınız topun kalitesi genel performansınızı etkileyen en önemli seçim kriterleri arasındadır. Doğru seçilmiş bir tenis topunun aerodinamik yapısı daha iyi bir oyun sergilemenize yardımcı olacaktır.
Doğru olmayan top tipleri fazla zıplar, uçar ve kontrolü zorlaşır. Hem amatör oyuncular hem de profesyoneller için üretilmiş farklı markaların ürettiği toplar vardır.
Wilson, Dunlop, Babolat, Head, Slazenger lider top markalarıdır ve ITF tarafından "Official Tennis Balls" kategorisindedir.
Profesyonel oyuncuların kaliteli toplar kullanmayı tercih etmesi gibi amatör tenis oyuncuları da kaliteli topların mükemmel zıplama, spin ve dengeli uçuş özelliklerinden oldukça yararlanacaklardır.
Merit Spor